عواقب ضعیف شدن تیرآهن های بدن - سارا نوشت

به گزارش سارا نوشت، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، شایع ترین علامت بالینی پوکی استخوان که از ان به بیماری خاموش نیز یاد می گردد را بدون علامت بودن آن خواند و گفت: هرچند ابتلاء به این بیماری در زنان شایع تر است ولی حتی مردان میانسال را نیز تهدید می نماید.

دکتر محمد باقر اولیا در گفت وگو با خبرنگار سارا نوشت، پوکی استخوان را یکی از شایع ترین بیماری های متابولیک استخوان عنوان و اظهار کرد: در ادبیات پزشکی این بیماری با عنوان استئوپروزیس osteoporosis شناخته می گردد و به معنی تخلخل استخوان است.

وی اضافه نمود: هرچند پوکی استخوان تعبیر نسبتاً شایعی در بین بیماران محسوب می گردد اما فراوانی این بیماری بر خلاف آنچه تصور می گردد، بر اساس ظهور علائم بالینی درد یا صدا دادن مفاصل نیست.

این فوق تخصص روماتولوژی، بیماری پوکی استخوان را جزو معدود بیماری های سیستمی بدن خواند و گفت: در حالت کلی، این بیماری بر اساس تظاهرات بالینی همچون درد، صدا دادن مفاصل یا بدن تشخیص داده نمی گردد، بلکه تشخیص پوکی استخوان بر اساس یافته های تصویربرداری یا دانسیتومتری استخوان های بدن است.

وی، بیشترین زمینه پوکی استخوان را ناشی از زمینه های ژنتیکی، سو تغذیه های بلندمدت و بی حرکتی، عنوان و توضیح داد: شایع ترین علامت بالینی پوکی استخوان بدون علامت بودن بیماری است و صرفاً بر اساس زمینه های مستعد نماینده بیماری و غربالگری آن، تشخیص داده می گردد.

وی با بیان اینکه تمام زنان با سنین بیش از 65 سال بدون فاکتورهای خطر اضافی و تمام زنان با سنین بیش از 40 و 50 سال با فاکتورهای خطر همراه، شایع ترین گزینه های مناسب برای غربالگری این بیماری محسوب می شوند، توضیح داد: بیشترین چالش پوکی استخوان مربوط به زنان به ویژه در سنین بعد از یائسگی است اما نباید از بیماری پوکی استخوان که یک بیماری خاموش محسوب می گردد، غافل ماند چرا که ممکن است حتی مردان میانسال را نیز مبتلا کند.

اولیا در ادامه با بیان اینکه علی رغم توصیه های بین المللی برای غربالگری پوکی استخوان از سنین بعد از 65 سال به عنوان بهترین زمان برای غربالگری یاد می گردد، گفت: بهترین زمان برای این نوع غربالگری، زمانی است که بدن حداکثر توده استخوانی خود را به دست آورده باشد که این سن معمولاً 40 تا 45 سالگی خواهد بود چرا که اگر در زمان حداکثر تراکم استخوان ممکن، تشخیص بیماری صورت بگیرد بهترین زمان برای پیشگیری ثانویه یا درمان مؤثرتر خواهد بود.

به گفته وی، وضعیت پوکی استخوان و بدون علامت بودن، این بیماری را به ساختمانی تشبیه نموده که به جای تیرآهن های قوی از تیرآهن های ضعیف و غیراستاندارد در آن استفاده شده و هرچند که عموماً هیچ تأثیری در نمای ظاهری ساختمان ندارد ولی در شرایطی که ساختمان در معرض زلزله قرار می گیرد، ساختمان به سادگی فرو می ریزد و تفاوت ها به چشم می آیند.

این متخصص روماتولوژی با بیان اینکه فرد دچار پوکی استخوان بالقوه با کمترین ضربه یا افتادن، دچار شکستگی استخوان می گردد، گفت: شایع ترین محل های شکستگی نیز استخوان های ران، ساعد، مچ پا و مهره ها هستند.

وی اضافه نمود: البته در افراد مسن ممکن است که اولین شکستگی ناشی از پوکی استخوان به دنبال بلند کردن جسم سنگین یا حتی سرفه و عطسه باشد که منجر به دردهای شدید در پهلوها یا ستون فقرات یا شکم خواهد شد، از طرفی ممکن است تظاهر بالینی پوکی استخوان کوتاهی قد ناشی از شکستگی های خفیف ستون فقرات و کاهش ارتفاع مهره ها یا خمیدگی ستون فقرات باشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد تاکید نمود: هیچکدام از علائم ریش ریش شدن ناخن ها، شنماینده بودن آن ها، نازک بودن موها، استعداد به ریزش و تنک بودن موها نشانه قابل قبولی برای پوکی استخوان نیست.

وی گفت: هرچند در افرادی که وزن خیلی پایینی دارند یا بسیار لاغر هستند، شانس پدیده پوکی استخوان بیشتر است اما افرادی که به دلایل پزشکی یا خودسرانه داروهای کورتیکواستروئید (کورتون ها) را به مقادیر بیش از مقادیر فیزیولوژیک مثلاً بیش از یک قرص 5 میلی پردنیزولون در روز و بیش از سه ماه مصرف می نمایند، شانس بیشتری برای پوکی استخوان دارند.

اولیا، بسیاری از بیماری های التهابی و مزمن داخلی یا بیماری هایی که با سو جذب مواد غذایی همراه هستند را نیز فاکتورهای خطر پوکی استخوان به حساب آورد، افزود: تشخیص پوکی استخوان به هیچ عنوان بر اساس یافته های آزمایشگاهی مانند سطح کلسیم یا سطح ویتامین D خون نیست، هر چند که در مواردی نیز کمبودهای طولانی سطح ویتامین دی و دریافت ناکافی مواد لبنی می تواند در ایجاد و توسعه پوکی استخوان در بلندمدت نقش آفرینی کند.