روزانه 17 میلیارد تومان برای تست کرونا! - سارا نوشت

به گزارش سارا نوشت، تعداد تست های اجرا شده کرونا در کشور آمار دقیقی ندارد، اما اگر همین 6 میلیون و 942 هزار و 452 بیمار قطعی شناسایی شده که آمارش از سوی وزارت بهداشت اعلام می گردد را با هزینه 200 هزار تومان برای انجام هر تست درنظر بگیریم، عددی حدود 1500 میلیارد تومان می گردد که به دولت و بیمه ها تحمیل شده است. با اینکه مطالعات جهانی از تست گریزی واریانت های تازه کرونا و منطقی نبودن انجام تست برای جمعیت زیادی از مردم خبر می دهد، اما مردم همچنان به انجام تست های کرونا برای اطمینان از ابتلا به بیماری و حتی مشخص نوع واریانت ابتلایی خود اصرار دارند.

به گزارش همشهری، همه این ها درحالی است که براساس اعلام مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت به همشهری، تنها در هفته گذشته، 600 هزار تست کرونا گرفته شده که با درنظر گرفتن هزینه 200 هزار تومانی برای هر تست، تنها در یک هفته 120 میلیارد تومان بابت تست گیری ها هزینه شده؛ یعنی به طورمیانگین روزانه، 17 میلیارد تومان! هر چند که به گفته یکی از اعضای کمیته علمی کرونای وزارت بهداشت، روزانه نزدیک به 100 هزار تست گرفته می گردد؛ یعنی روزانه 30 میلیارد تومان. این مقدار هزینه برای تست گیری در شرایطی است که متخصصان معتقدند تا همین حالا سازوکار انجام تست ها نه تن ها در ایران که در بسیاری از کشور ها مناسب نبوده و نتوانسته منجر به جلوگیری از وقوع پیک ها و موج های شدید کرونا گردد.

در چنین شرایطی، در پیک اومیکرون در ایران و بسیاری از کشور ها فرایند تست گیری ها کاهش پیدا نموده؛ این در حالی است که براساس اعلام رسمی وزارت بهداشت، روزانه بین 10 هزار تا 20 هزار نفر به این ویروس مبتلا می شوند؛ هر چند که برای رسیدن به عدد واقعی باید این آمار را چندین برابر کرد؛ چراکه 60 تا 70 درصد افرادی که با علائم بیماری و سرماخوردگی به مراکز درمانی مراجعه می نمایند بدون تأیید تست، مبتلا به کرونا هستند و 50 درصد تست های مراجعات سرپایی هم مثبت است. در چنین شرایطی، مردم نسبت به فراهم نبودن انجام تست های رایگان و کم هزینه برای تشخیص ابتلا به دلتا و اومیکرون اعتراض دارند؛ درحالی که تفاوتی در فرایند درمانی آن ها وجود ندارد و در کنار آن، چالشی چندوجهی برای بیمه ها، کادر درمان و حتی وزارت بهداشت هم رقم خورده است؛ چراکه سازوکار درستی بر انجام تست ها وجود ندارد و هزینه های مالی، رایگان نبودن تست ها، نبود نظارت بر انجام قرنطینه افراد تست مثبت، خطای بالای رپیدتست ها و به صرفه نبودن افزایش تست گیری در پیک ها باعث شده با وجود هزینه بری قابل توجه روزانه انجام تست ها همچنان پیک های متوالی در کشور و گردش بیماری شدت داشته باشد.

تشخیص اومیکرون؛ 10 تا 15 میلیون تومان

بسیاری از کشور ها تست های کرونا را رایگان انجام می دهند و در ایران هم براساس پروتکل مشخص شده از سوی وزارت بهداشت، انجام تست های کرونا برای افراد بیمه شده درصورت تشخیص و تأیید پزشک و مراکز درمانی رایگان است، اما تمرکزی بر انجام تست های انبوه در کشور وجود ندارد؛ آن هم درحالی که توان مالی ایران به مقدار دیگر کشور ها نیست. به گفته علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران، انجام تست گیری های رایگان و انبوه، وابسته به اقتصاد کشورهاست و باید با توجه به عوامل متعدد اجتماعی، مالی و پزشکی و سنجش هزینه اثربخشی، تست انجام گردد. به گفته او، تنها در کشور آلمان در برهه ای برای انجام تست های رایگان حدود 100میلیون یورو هزینه شد. به هزینه بر بودن انجام تست های کرونا پیش از این مسعود یونسیان، عضو کمیته علمی کرونا هم اشاره نموده و گفته بود که برای انجام روزانه 100 هزار تست در کشور 30 میلیارد تومان هزینه می گردد. به گفته او در پیک اومیکرون با وجود افزایش موارد ابتلا و شیوع گسترده بیماری، اما سیاست وزارت بهداشت افزایش تعداد تست های تشخیصی کرونا نیست: شاید سیاست درست این باشد که روزانه درصدی از موارد ابتلا برای پایش شرایط اپیدمی در کشور تست شوند. تست گرفتن از تعداد افراد زیاد در شرایطی که کشور محدودیت منابع دارد و تست ها هم هدفمند نیست، شاید سیاست درستی نباشد؛ آن هم درحالی که تصمیم کادر درمان برای درمان بیماران براساس نتیجه تست کرونا تغییری نمی نماید؛ زیرا اگر تست فرد منفی باشد، اما علائم کرونا را داشته باشد، احتمال منفی کاذب بودن تست وجود دارد و اگر مثبت باشد هم درمان کرونا در موارد سرپایی و خفیف، درمان علامتی است. مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی هم پیش از این هزینه تست تشخیص سویه اومیکرون را 10 تا 15 میلیون تومان اعلام نموده بود. حالا به گفته مصطفی صالحی وزیری، رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کوویدـ19 انستیتوپاستور باید براساس سیاست کلی کشور مقدار تست گیری ها افزایش پیدا کند. او می گوید: این مسئله مستلزم تمرکز سیاست کلی کشور بر انجام تست های بیشتر است و اینکه پس از انجام تست، سایر اقدامات ما هم اهمیت خواهد داشت. ممکن است میلیون ها تست در روز بگیریم، اما آیا این شرایط وجود دارد که تمام مبتلایان قرنطینه شوند؟ هم اکنون بیشتر کشور ها به این نتیجه رسیده اند که باید با کوویدـ19 زندگی نمایند و ما هم باید با این موضوع کنار بیاییم. او از وجود 500 آزمایشگاه فعال در کشور بعد از پاندمی کرونا خبر داده و گفته بود هم اکنون کشور ظرفیت انجام 150هزار آزمایش روزانه را دارد و این ظرفیت قابل ارتقاست.

600 هزار تست در یک هفته

تنها در یک هفته گذشته، 600 هزار تست گرفته شده است. این را سیامک سمیعی، مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت به همشهری می گوید و شرح می دهد: این عدد را بیشتر باید درنظر گرفت؛ چراکه جمع آوری اطلاعات از مقدار تست ها از 3 سامانه انجام می گردد؛ سامانه اول پفراینده الکترونیک سطح یک که متعلق به وزارت بهداشت است، سامانه دوم هم متعلق به مرکز مدیریت بیماری های واگیر تحت عنوان سامانه کووید - 19 است و سامانه سوم نیز CLIS متعلق به بخش خصوصی است و در نهایت تمام این اطلاعات در سامانه امید، مدیریت هوشمند کرونا گردآوری می گردد. اما با توجه به فرایند ورود اطلاعات در سامانه CLIS به طور دقیق نمی توان عدد درستی از مقدار تست ها را گفت. به گفته سمیعی در بسیاری از شهر های کشور، غلبه سویه اومیکرون از 95 درصد گذشته است و بیشتر تست های آنالیز شده هم مثبت است: با اینکه موارد ابتلا به دلتا هم اکنون بسیار نادر است، اما با توجه به غالب شدن سویه تازه احتیاجی به تست گیری های متفاوت برای تشخیص اومیکرون از دلتا نیست. مهم تشخیص ابتلا به کرونا و فرایند درمانی است. تشخیص اومیکرون در روز های ابتدایی ضرورت داشت تا پیشگیری ها زیاد گردد. این اعتقاد سازمان بهداشت دنیای هم هست که در موارد اینچنینی احتیاج به انجام تست های انبوه برای تشخیص سویه ها نیست؛ چراکه همین حالا هم بیش از 50 درصد موارد تست های کرونای بیماران سرپایی هم مثبت می گردد و این یعنی اینکه اگر 2 بار آزمایش PCR انجام گردد، مقدار تست های مثبت به 65 درصد هم می رسد؛ چراکه در بعضی موارد با منفی کاذب هم مواجهیم. به گفته او، در نظام سلامت زمانی که درباره آزمایش، دارو، رادیولوژی و... صحبت می گردد باید هزینه های انجام دادن یا ندادن آن هم درنظر گرفته گردد: انجام آزمایش در شرایط اپیدمی برای تمام افراد از نظر مالی به صرفه نیست؛ چراکه نظارت جدی بر اجرای قرنطینه از سوی بعضی افراد که تست مثبت داشتند هم وجود ندارد. آموزش ها و اطلاع رسانی ها باید به گونه ای باشد که در موارد غیرضروری بدون انجام آزمایش افراد خود را ملزم به رعایت پروتکل های بهداشتی و قرنطینه ها نمایند و یکی از مهم ترین نکات مثبت این شرایط صرفه جویی در هزینه است.

او بعلاوه در پاسخ به این سؤال که از ابتدای کرونا تا کنون چه مقدار تست در کشور اجرا شده است، می گوید: ما ده ها میلیون تست در کشور انجام داده ایم، اما آمار دقیقی در این باره وجود ندارد؛ چراکه مکانیسم های مختلفی برای تامین کیت داشتیم. در بعضی برهه ها به علت کمبود هایی که وجود داشت، خرید کیت از سوی خود دانشگاه های علوم پزشکی به صورت مجزا انجام می شد یا درباره آزمایشگاه های خصوصی ثبت انجام تست ها از زمستان سال گذشته آغاز شد و پیش از آن تعداد قابل توجهی تست اجرا شده بود. سمیعی بعلاوه درباره هزینه کرد انجام تست ها در کشور هم شرح می دهد: هزینه های انجام آزمایش های ملکولی قطعی و دقیق نیست، اما قابل توجه است و باید بدانیم که چه مقدار از بودجه تنها صرف انجام آزمایش ها می گردد. در این میان اگر تنها آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت مبنی بر شناسایی نزدیک به 7 میلیون موارد قطعی مثبت آزمایش شده را حدود 20 تا 30 درصد کل تست های اجرا شده در کشور با هزینه 200 هزار تومان رایگان برای حوزه سلامت و بیمه ها درنظر بگیریم، عدد قابل توجهی از هزینه های اجرا شده برای تست ها به دست می آید که البته تقریبی است؛ چراکه مثلا در دی ماه تنها 5 درصد تست ها مثبت می شد و اکنون این عدد به بیش از 50 درصد رسیده است. او بعلاوه می گوید: انجام تست ها ضرورت دارد، اما نه در افراد دارای علامت و بهتر است برای کسانی انجام گردد که علائم ندارند با هدف ردیابی تماس با افراد بیمار و قطع زنجیره بیماری. البته تمام دنیا در موضوع تست گیری ناموفق بوده اند؛ چرا که رفتار مردم و سیاستگذاران تابع احتیاج ها بود و اکنون به مقدار هزینه ای که برای تست گیری ها شده، دستاورد مطلوب نداشتیم. او بعلاوه در پاسخ به این سؤال که انجام آزمایش برای چه افرادی ضرورت دارد، هم می گوید: توصیه سازمان بهداشت دنیای این است که تست ها را برای کسانی نگه دارید که در بیمارستان ها احتیاج به نتیجه آزمایش دارند تا به درستی مدیریت شوند. کادر درمان و سلامت هم حتما باید صرف نظر از داشتن یا نداشتن آزمایش مورد آنالیز قرار گیرند و حفاظت شوند؛ چراکه در ریسک ابتلا قرار دارند. بعلاوه باید تست ها را برای مکان هایی مثل کلاس، پادگان و... حفظ کنیم که اگر فردی مبتلا شد، تمام افراد در تماس با او آزمایش شده و به قرنطینه بفرایند.

250 هزارتومان به جای یک میلیون و 500 هزار تومان

محمدرضا دهقانی، مسئول آزمایشگاه کرونای استان یزد هم به هزینه بالای انجام تست کرونا اشاره می نماید و به همشهری می گوید: اگر همین حالا کیت های فراوری داخل را نداشتیم مردم برای انجام تست ها باید هزینه های چندین برابری پرداخت می کردند و اگر قرار بر واردات این کیت ها بود، تمام آزمایشگاه ها ورشکست می شدند. همین حالا کشور های همسایه مبلغی حدود 50 تا 100 دلار برای تست می گیرند که چیزی حدود یک میلیون و 500 هزار تومان است، اما تعرفه دولتی هزینه تست ها در ایران حدود 250 هزار تومان است و تقریبا 70 درصد آن از سوی دولت پرداخت می گردد.

تست گریزی واریانت تازه کرونا

علی میلانی، اپیدمیولوژیست ساکن اسپانیا معتقد است که با توجه به تست گریزی واریانت اومیکرون و زیرسویه های آن تأکید چندانی بر تست گیری ها نیست. او به همشهری می گوید: واریانت اومیکرون با چندین زیرسویه در کل دنیا غالب شده است. مهم ترین زیرسویه ها BA1 و BA2 هستند که زیر سویه دوم 30 درصد قدرت انتقال بیشتر دارد و به شدت در حال توسعه است. هم اکنون 70 کشور دنیا درگیر BA2 شده اند و در 10 کشور هم به واریانت غالب تبدیل شده است. توجه به این زیرسویه تازه برای ایران با توجه به شیوع آن در پاکستان و هندوستان به علت روابط نزدیک، ارتباطات انسانی و پرواز ها اهمیت دارد. به گفته این عضو انجمن ایمنی شناسی و آلرژی ایران، به وسیله تست های آزمایشگاهی می توانستیم BA1 بودن اومیکرون را به طور غیرمستقیم شناسایی کنیم، اما برای شناسایی BA2 نمی توان به وسیله PCR متوجه این زیرسویه شد و به همین علت لزوم انجام تست در افراد دارای علامت کاهش پیدا می نماید: با توجه به انتقال پذیری بالاتر این زیرسویه همان علائم بالینی برای اطمینان از ابتلا کفایت می نماید، اما نکته مهم افراد بدون علامت هستند. در واریانت دلتا 40 درصد افراد دارای علامت نبودند، اما در اومیکرون این عدد به 70 درصد رسیده است و به همین علت داشتن کوچک ترین علائم هم بدون انجام تست ضرورت انجام قرنطینه را به وجود می آورد. او تأکید می نماید: یادمان باشد که اکنون علائم بالینی به تست ارجحیت دارد و با توجه به تست گریزی واریانت تازه براساس تست دادن نمی توان آمار دقیق داشت. در این باره افراد دارای علامت خودشان را به مدت 2 هفته قرنطینه نمایند و پس از بهبودی و نداشتن علامت احتیاج به انجام تست ندارند، اما افراد بدون علائم درصورت اطلاع از بیماری احتیاج به قرنطینه یک هفته ای دارند و ملزم به انجام تست در خاتمه دوران قرنطینه هستند تا از منفی شدن کرونا اطمینان پیدا نمایند. بعلاوه احتمال انتشار ویروس تا 3هفته بعد از آغاز علائم وجود دارد که پیک انتشار آن در 2 هفته اول بعد از آغاز علائم است؛ بنابراین افراد پس از خاتمه قرنطینه باید پروتکل های بهداشتی را به دقت اجرا نمایند.