دور زدن قوانین محیط زیستی با جابجایی کارخانه قند از مشهد به مهاباد - سارا نوشت

به گزارش سارا نوشت، تهران- خبرنگاران- معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه قوانین و مقررات برای حفظ محیط زیست زیاد است اما اجرا نمیشود، جابجایی کارخانه قند از مشهد به مهاباد را یکی از مصادیق دور زدن قانون ممنوعیت خروج ریشه چغندرقند از حوضه آبخیز دریاچه ارومیه مطرح کرد.

به گزارش خبرنگار علمی سارا نوشت، مسعود تجریشی روز یکشنبه در همایش فرصت های حقوقی حفاظت و احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه تهران اضافه کرد: دریاچه ارومیه نشان داده که قابلیت احیا دارد و واکنش های اخیر آن نشان دهنده این واقعیت است.

وی ادامه داد: دانشمندان معتقدند معمولا دریاچه ای به حالت اول خود بر نمی گردد اما ما برای احیای دریاچه ارومیه در سال 93 ستاد احیا را تشکیل داده و مصوباتی برای این منظور تصویب کردیم.

تجریشی تاکید نمود: براساس مصوبات باید در سه سال اول فعالیت ستاد، دریاچه به حالت تثبیت میرسید زیرا پیش از آن سالانه 40 سانتی متر کاهش تراز داشتیم یعنی طی 20 سال هشت متر تراز دریاچه کاهش یافته بود از این رو کارشناسان معتقد بودند اگر در این مدت به تثبیت نرسد دیگر امیدی به احیا نیست که سال 97 به تثبیت رسید و دیگر سالانه اُفت 40 سانتی متری نداشت.

معاون سازمان محیط زیست گفت: بارش های خوب سال جاری، لایروبی و رهاسازی آب به سمت دریاچه موجب شد تا به تراز خوبی برسیم، تراز آب دریاچه در اسفند ماه سال 96 حدود دو هزار و 196 کیلومتر مربع بود که در مدت مشابه آن در سال 97 به دو هزار و 437 کیلومتر مربع رسید یعنی یک و دو دهم میلیارد متر مکعب افزایش آب داشته است.

وی تأکید کرد: امروزه احیای این دریاچه در ابعاد ملی و بین المللی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در جامعه بین الملل به یک برند تبدیل شده است.

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: یک سری قوانین در این راستا در کشور وجود دارد که زبان حقوق آنها بسیار مهم است؛ به عنوان مثال قانون توزیع عادلانه آب داریم که بر اساس آن گفته می گردد مصرف آب باید معقول باشد درحالیکه در حوزه آبریز دریاچه ارومیه 40 درصد بیشتر از احتیاج یک گیاه آب مصرف می گردد که بر خلاف حقوق توزیع عادلانه آب است که ما می توانیم بر اساس این قانون آن میزان آب اضافی را از کشاورز بگیریم.

وی گفت: 76 درصد بارش ها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه افزایش یافت و از سوی دیگر لایروبی ها و دیگر اقدامات نیز مفید واقع شد.

تجریشی به قانون تعادل بخشی نیز اشاره نمود و گفت در قانون تعادل بخشی در زمینه آب های زیرزمینی نیز پیروز نبودیم که باید برای اجرای درست آنها هماهنگی های لازم بین دستگاه های ذی ربط و اجرایی صورت گیرد.

وی اضافه کرد: در حوزه کشاورزی نیز قوانین خوبی داریم از جمله بهینه سازی مصرف آب در کشاورزی که بر اساس آن قرار بود نحوه برداشت آب کنترل گردد، همچنین الگوی کشت نیز جزو قوانین در این حوزه است، با نگاه به عملکردها می بینیم در اجرا پیروز نبوده ایم در حالی که بر اساس قوانین موجود هر فعالیتی که محیط زیست را تخریب کند می توانیم با آن برخورد کنیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اما چند سالی است که دستگاههای اجرایی نسبت به وظایف خود در راستای حفاظت از محیط زیست مطلع تر شده اند و در حال بازگشت به اجرای وظایف خود هستند که جای امیدواری است.

تجریشی تاکید نمود: حفظ بستر حریم رودخانه ها نیز بحث بسیار مهمی است که قوانین آن در کشور وجود دارد اما متاسفانه شاهد دخل و تصرف و ساخت و سازهای غیرقانونی در بستر و حریم رودخانه ها هستیم و در بعضی موارد، این بی قانونی ها به راحتی به قانون تبدیل می گردد که عواقب ناگواری همچون سیل اخیر در کشور دارد.

وی گفت: از سوی دیگر، شاهد کشت محصولات آب بَر در حوضه دریاچه ارومیه هستیم و با وجود اینکه با همکاری جهاد کشاورزی به اصلاح کشت در این حوزه آبریز پرداختیم اما متاسفانه شاهد هستیم که این قوانین اجرا نمی گردد.

** سطح زیر کشت چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، 40 برابر شده است

تجریشی اضافه کرد: به عنوان مثال در سال 1393 قبل از اینکه این قانون به تصویب برسد میزان کشت چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه یک هزار هکتار بود اما اکنون به حدود 40 هزار هکتار رسیده است در حالی که تاکید شده بود چغندرقند توسعه یابد و حتی ریشه آن از حوضه آبریز خارج نگردد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: از سال 80 که بارش ها کم شد اما به رغم تمام این کاهش ها، 8 هزار و 500 هکتار سطح زیر کشت آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه افزایش یافته است.

وی گفت: تاکید زیادی داشتیم که ریشه چغندر قند از حوضه آبریز دریاچه ارومیه خارج نگردد و دو سال نیز کنترل کردیم اما با موضوع جالبی روبرو شدیم؛ زمانی که افراد دیدند امکان خروج ریشه چغندر از منطقه وجود ندارد اقدام به انتقال کارخانه قند از مشهد به مهاباد کردند در حالی که این کارخانه 45 سال پیش احداث شده بود و با فناوری روز نیز به هیچ عنوان همخوانی ندارد.

تجریشی گفت: همچنین قانون ممنوعیت تبدیل اراضی به باغ را داریم اما می بینیم به رغم داشتن این قانون همچنان توسعه در این زمینه در حال اجرا است، حال اگر این توسعه به معیشت مردم یاری می کرد ایرادی نداشت اما آنالیز ها نشان می دهد از سال 88 با وجود تمام این توسعه ها، میانگین درآمد کشاورزان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی از کل کشور کمتر است.

وی تاکید نمود: بنابراین قوانین و مقررات محیط زیستی خوبی در کشور وجود دارد اما مسئله مهم عدم هماهنگی در اجرای آنهاست که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

همایش فرصت های حقوقی حفاظت و احیای دریاچه ارومیه به همت دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و با همکاری ستاد احیای دریاچه ارومیه و دانشگاه تیلبرگ هلند به میزبانی دانشگاه تهران در حال برگزاری است.

علمی** 9014** 1055