پیگیری ارتقای گروه باستان شناسی به دانشکده ، ارجاع 80 درصد پروژه های باستان شناسی به متخصصان دانشگاهی - سارا نوشت

به گزارش سارا نوشت، در هشتمین همایش بین المللی باستان شناسان مباحثی همانند پیگیری ارتقای گروه باستان شناسی به دانشکده ، برنامه ریزی برای صدور خدمات علمی و فنی باستان شناسان ایرانی، آسیب های دوران همه گیری کووید 19 بر مطالعات باستان شناسی و ارجاع 80 درصد پروژه های باستان شناسی به متخصصان دانشگاهی مطرح شد.

به گزارش گروه دانشگاه سارا نوشت، هشتمین همایش بین المللی باستان شناسان جوان امروز سه شنبه 3 اسفند ماه با حضور و سخنرانی علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، رؤسای دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشکده باستان شناسی گشایش یافت.

عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در آئین افتتاح هشتمین همایش بین المللی باستان شناسان جوان که در محل تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار گردید، گفت: در پی ارتقای برنامه های گروه باستان شناسی و ارتقای این گروه به دانشکده هستیم.

وی اضافه نمود: علاوه بر اینکه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی در پی ارتقای گروه باستان شناسی هستیم، در سطح دانشگاه نیز نظر مساعدی وجود دارد که دانشکده باستان شناسی و تاریخ هنر در دانشگاه تهران شکل بگیرد و میان رشته های نو در این دانشکده راه اندازی گردد.

بر طبق این گزارش، علی دارابی، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در هشتمین همایش بین المللی باستان شناسان جوان، گفت: موضوع علم باستان شناسی به عنوان یکی از شاخه های علوم اجتماعی، حیات فرهنگی انسان و دریافت خط سیر فرهنگی بشر و جوامع به وسیله دستیابی و مشاهده تجربی و علمی شواهد مادی به جامانده از گذشتگان است.

دارابی، غایت علم باستان شناسی را عبرت آموزی بشر از جهت حرکت فرهنگی پیشینیان در جهت تعالی دانست و اضافه نمود: باستان شناسی از منظر ابزاری و مقدمه ای مهمترین علم مبدأ در ارتباط با علوم نوین و نو حوزه شناختی و حفاظتی میراث فرهنگی است و برای تمامی این علوم جایگاه مقدماتی دارد. بعلاوه دستاوردها، داده ها و تحلیل های حاصل از باستان شناسی مبتنی بر مواد فرهنگی است که امروز میراث فرهنگی را به مهمترین منبع فرهنگی جوامع تبدیل می نماید.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بخش دیگر سخنانش و در تشریح سابقه شکل گیری باستان شناسی در ایران، اظهار کرد: در ایران، باستان شناسی در شروع از پیامدهای برقراری رابطه سیاسی و اجتماعی با جوامع غربی در بیش از یک قرن گذشته بوده و در سایه باستان شناسان خارجی شکل گرفت. به تدریج با شکل گیری تشکل ها و نهادهای تخصصی، ایجاد رشته دانشگاهی مرتبط و حضور متخصصان ایرانی در گروه های خارجی، جامعه باستان شناسی ایران ماهیت و قوام گرفت.

وی اضافه نمود: وقوع انقلاب اسلامی و تغییر در روابط، یکی از عرصه هایی را که به شدت مورد تأثیر قرار داد عرصه علمی باستان شناسی بود. به گونه ای که بعد از قطع وابستگی فرهنگی، جامعه باستان شناسی ایران در چند دهه فعالیت جزو گروه های سرآمد علمی کشور شد که تحقق شعار عدم احتیاج و عدم وابستگی به خارج از کشور را به اثبات رساند.

دارابی توضیح داد: البته این عدم وابستگی به معنای عدم تمایل جامعه فرهنگی و باستان شناسی کشور به ارتباط و کار مشترک با گروه های علمی خارجی نیست بلکه آنچه تغییر نموده است عدم احتیاج مبنایی است؛ در عین اینکه می دانیم رشد و معرفی یافته های این حوزه و قرارگیری آن در چرخه دانش، احتیاجمند ارتباطات زمینه ای و دوطرفه ای با جوامع خارج از کشور است.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه باستان شناسی امروز از شناخت صرف فرهنگ ها و تمدن های گذشته عبور نموده و تبدیل به علمی شده که می تواند روح تازه ای در کالبد علوم انسانی بدمد، در برشمردن انتظاری که از اساتید و متخصصان و بویژه جوانان این حوزه در این دهه از خوداتکایی جامعه باستان شناسی کشور می رود، گفت: انتظار می رود دایره توسعه گرایش های میان دانشی حوزه باستان شناسی در لبه مرزهای دانش این حوزه بر پایه مواد فرهنگی موجود در کشور رقم زده گردد.

وی با ابراز امیدواری نسبت به تبدیل ایران به پایگاه علمی باستان شناسی منطقه، تاکید نمود: با عبور از رویکرد محض در باستان شناسی و اتخاذ رویکرد کاربردی، پیوند موثرتری بین کوشش و دستاوردهای این رشته و احتیاجهای جامعه امروز در شناخت و بهره گیری از منابع فرهنگی اش و استحکام بنیان های اجتماعی اش ایجاد گردد.

برنامه ریزی برای صدور خدمات علمی و فنی باستان شناسان ایرانی

دارابی از تغییر نوع رابطه جامعه باستان شناسی با دنیای پیرامون و حرکت از شرایط تاثیرپذیری دنیای به سمت تأثیرگذاری در سطح منطقه و در بین کشورهای حوزه فرهنگی ایران، به عنوان انتظاری عمده از جامعه متخصصان باستان شناسی نام برد و گفت: امیدواریم حوزه باستان شناسی همگام با حوزه های پیشرو در عرصه فناوری، از تکنولوژی های روز در خدمت شناخت هدفمند بهره گیری کند تا ضرورت ها و احتیاجهای حفاظتی آثار و یافته ها به حداقل برسد.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در عین حال به انتظارات دانشگاهیان و متخصصان باستان شناسی از این وزارتخانه اشاره نمود و گفت: یکی از مطالبات اساسی اساتید، پیشکسوتان و سرآمدان حوزه باستان شناسی از وزارت میراث فرهنگی این است که ما در وزارت میراث فرهنگی، فضای کار را به گونه ای فراهم کنیم که باستان شناسان ایرانی بتوانند در حوزه صدور خدمات علمی، فنی و مهندسی در حوزه باستان شناسی، کاوش ها و فعالیت های علمی باستان شناسی در خارج کشور ورود نمایند. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی عهده دار برنامه ریزی برای این موضوع شده است.

دارابی در خاتمه سخنانش بر تدوین سازوکاری به وسیله نهادهای دانشگاهی در همکاری با پژوهشگاه میراث فرهنگی، به منظور شناسایی و بکارگیری نیروی انسانی متخصص در حوزه های مرتبط با فعالیت های وزارت میراث فرهنگی در سراسر کشور تاکید نمود.

ایجاد نهضت آگاهی بخشی برای حفاظت از یک میلیون اثر تاریخی در کشور

مصیب امیری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی به عنوان سخنران بعدی این مراسم، درباره حل مشکل نیروی انسانی متخصص و جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی حوزه باستان شناسی، گفت: در همکاری مشترک بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، پژوهشکده باستان شناسی و وزارت میراث فرهنگی در صدد تدوین برنامه ای هستیم که بتوانیم از ظرفیت های علمی دانشکده ها و گروه های باستان شناسی در طرح ها و پروژه های باستان شناسی سراسر کشور استفاده کنیم.

وی در این راستا اعلام نمود: طی شش ماه گذشته، بیش از 80 درصد پروژه های باستان شناسی کشور به دانشگاه ها و متخصصان خارج از بدنه میراث فرهنگی واگذار شده است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی از وجود بیش از یک میلیون اثر تاریخی در کشور اطلاع داد و گفت: حراست و حفاظت از این آثار ارزشمند، به تنهایی در توان هیچ کدام از دستگاه ها نیست. به همین منظور ضروری است با همکاری دانشگاهیان و جوانان دانشجو یک نهضت آگاهی بخشی در جامعه ایجاد کنیم تا این نهضت بتواند یادگار گذشتگان ما را حفظ کند.

به روزرسانی سرفصل دروس باستان شناسی همگام با پیشرفت های روز دنیا

بر طبق این گزارش، محمد مرتضایی، رئیس پژوهشکده باستان شناسی نیز در آئین افتتاح هشتمین همایش بین المللی باستان شناسان جوان، با اشاره به آسیب های دوران همه گیری کووید 19 بر مطالعات باستان شناسی، اظهار کرد: متأسفانه مطالعات باستان شناسی در سالیان اخیر متأثر از بیماری کووید 19 لطمات زیادی در ایران و دنیا خورده و محدودیت های سفر امکان انجام پروژه های میدانی را به حداقل کاهش داده است. هر چند که نقش کمبود اعتبارات پژوهشی، دست کمی از بیماری کووید نداشته است.

رئیس پژوهشکده باستان شناسی از برنامه ریزی و اجرای پژوهش های هدفمند و پرسش محور، انجام برنامه های آنالیز و شناسایی به منظور تکمیل نقشه باستان شناسی ایران با توجه به اسناد بالادستی، چاپ و انتشار نتایج پژوهش های باستان شناسی در کشور و به روزرسانی سرفصل دروس باستان شناسی همگام با پیشرفت های روز دنیا و بهره مندی از مطالعات میان رشته ای در باستان شناسی به عنوان محورهایی نام برد که ضروری است در سرلوحه اقدامات برنامه ریزان این حوزه قرار گیرد.